Każdego roku 900 milionów dolarów Fundacja przeznacza na badania naukowe. W ich wyniku powstaje około 1,4 tysiąca tekstów naukowych związanych ze zdrowiem publicznym. Od 2017 roku wszystkie z nich od razu będą trafiać do Open Access.
fot. Gates Foundation, CC BY-NC-ND
Wprowadzana nowa polityka Fundacji jest szersza niż podstawowe znaczenie Open Access, czyli bezpłatnego i wolnego dostępu do publikacji naukowych. Finansowane w ten sposób teksty będzie można wykorzystywać w dowolny, również komercyjny, sposób. Oznacza to, że będziemy mogli nie tylko je przeczytać, ale też modyfikować.
Według informacji zawartych w dokumencie UNESCO “Policy Guidelines for the Development and Promotion of Open Access” (s.28, dostęp [03.12.2014]: http://unesdoc.unesco.org/images/0021/002158/215863e.pdf) w 2006 roku niewiele ponad 10% tekstów dotyczących nauk biomedycznych (a takie badania finansuje Fundacja Melindy i Billa Gates) było dostępych w wolnym dostępie. To niewiele, szczególnie przy prawie 40% poziomie nauk społecznych.
fot. Lester Public Library, CC BY-NC-SA
Z pewnością wpływ mają na to czasopisma o tematyce biomedycznej, które zarabiają na artykułach sprzedając dostęp do nich. Decyzja Fundacji Melindy i Billa Gatesa może stać się (pośrednim) negocjatorem w tej kwestii. Z jednej strony nowa polityka Fundacji może przekonać wydawnictwa do publikowania w Open Access. Z drugiej jednak strony może to ograniczyć możliwość naukowcom otrzymującym dofinansowanie z tego źródła publikowania w niektórych czasopismach. Jednym z nich jest Science, gdzie artykuły są dostępne w Open Access, ale dopiero po kilku miesiącach od publikacji.
Nowa polityka Fundacji wymaga jednak, by artykuły pojawiały się w Open Access od razu, co zwłaszcza w przypadku nauk przyrodniczych, ma szczególne znaczenie. Po kilku miesiącach wyniki badań zawarte w tych pracach mogą być już bowiem nieaktualne.
Czy zatem w wyniku zmiany polityki Fundacji Melindy i Billa Gates, swoją zmieni również Science?
tekst powstał na podstawie artykułu “The Gates Foundation pushes to make more academic research free and open to the public” autorstwa Susannah Locke (dostępny tutaj: http://www.vox.com/2014/11/24/7277319/gates-foundation-free-journals)
