Autorzy pełnią szczególną rolę w Ruchu Open Access, to od ich woli upowszechniania swoich prac w Internecie wszystko się zaczęło. To dzięki nim mamy teraz dostęp do milionów artykułów, książek i czasopism naukowych. Nie od dziś wiadomo, że cyfrowa forma książki naukowej lub artykułu podnosi ich użyteczność. Ułatwia pracę z tekstem, wykorzystanie zawartych w nim informacji, podanej bibliografii i materiału źródłowego. Daje możliwość szybkiego przeszukiwania i odnajdywania właściwych informacji.
Jeśli chcesz razem z innymi być widocznym w sieci, zwiększyć swój wpływ na innych, zobacz i posłuchaj autorów, który upowszechnili swoje prace w modelu open access, przejrzyj poradniki EBIB, zajrzyj na strony blogów naukowych poświęcone nauce.
Co rekomenduje KOED naukowcom?
- Dążyć do upowszechnienia jak największej liczby swoich publikacji oraz danych badawczych w modelu otwartym;
- Opatrywać te publikacje licencją tak, by każdy mógł sprawdzić na jakich zasadach może z niej skorzystać;
- Deponować wieczyście publikacje i dane badawcze w repozytorium instytucjonalnym lub dziedzinowym;
- Uwzględniać w grantach koszty publikowania otwartego (wielu wydawców i grantodawców ma takie opcje);
- Korzystać z porad i pomocy bibliotek akademickich w zakresie upowszechniania publikacji w modelach OA;
- Stosować identyfikatory DOI i ORCID, dzięki którym jesteśmy jednoznacznie rozpoznawani;
- Założyć profil cytowań w Google Scholar;
- Przeczytać poradniki prawa autorskiego, by wiedzieć jak rozmawiać z wydawcami i pracodawcami.
Co rekomenduje KOED instytucjom naukowym?
- Stworzyć politykę instytucjonalną OA i powołać pełnomocników ds. otwartego dostępu;
- Zapewnić otwarty dostęp do publikacji i danych powstających dzięki finansowaniu lub współfinansowaniu ze środków publicznych (przykład NCN);
- Upowszechniać na ile to możliwe otwarte surowe dane badawcze (rejestr re3data);
- Upowszechniać doktoraty w otwartym repozytorium instytucjonalnym;
- Wprowadzić zapisy o OA do regulaminów własności intelektualnej;
- Budować repozytoria i transformować czasopisma do postaci otwartej;
- Wykorzystać potencjał bibliotek akademickich w zakresie budowania zasobów, dokształcania pracowników i promowania idei OA w środowisku lokalnym;
- Monitorować liczbę otwartych publikacji w instytucji.
Korzyści dla naukowców wynikające z otwierania swoich zasobów:
- Darmowy dostęp do wysokiej jakości treści i danych naukowych.
- Upowszechniając swoje prace w Internecie przyspieszamy i zwiększamy ich widoczność w narzędziach naukowych (ResearchGate, Academia.edu, Mendeley i inne).
- Potencjalne zwiększanie się liczby cytowań, ale i innych wskaźników. Nowe systemy bowiem pokazują inne wartości: pobrań artykułów i ich przeglądania, lokalizacji czytelników, komentarze, pobrania do narzędzi bibliograficznych (Altmetrics).
- Cytowania są widoczne w Google Scholar i mogą być dostępne przez oprogramowanie instalowane indywidualnie przez pracowników: Publish or Perish – przydają się do sprawozdań.
- Prace naukowe są w jednym miejscu, z dowolnego miejsca na świecie są zawsze pod ręką, mogą być wykorzystane do różnych ocen pracowników w różnych instytucjach.
- Pracownik może wykorzystać zasób w innych kontekstach (np. integracji na swojej stronie internetowej, podczas wykładów i zajęć dydaktycznych, w propozycjach grantowych lub do CV).
- Deponowanie prac w repozytorium zapewni realizację warunków programu unijnego Horyzont 2020.
- Dane z otwartych repozytoriów i czasopism coraz częściej są importowane do baz komercyjnych, ScienceDirect (Elsevier); Web of Science (Clarivate Analytics) – wydawcy ci współpracują z DOAJ, poszerzając tym samym ich widoczność w świecie;
- Upowszechniając wyniki badań w Internecie wpływa się na innowacyjność świata i wspiera kraje rozwijające się oraz rozwija ruch społeczny citizen science.
Materiały dydaktyczne na temat otwartej nauki (Open Access)
- Portal europejski FOSTER (eng.) jest dedykowany edukacji, możesz w nim znaleźć interesujące zasoby (strony www, podręczniki, webinaria, prezentacje, e-kursy i inne) aktualizowane na bieżąco, które omawiają wszystkie aspekty otwartej nauki.
- Stronę edukacyjną o otwartej nauce (pol.) prowadzi także na bieżąco Sekcja Informacji Naukowo-Technicznej Biblioteki Politechniki Gdańskiej.
- Serwis Otwarta Nauka ICM UW (pol.) jest także miejscem, gdzie można znaleźć materiały edukacyjne i informacyjne o otwartej nauce/
