ELIXIR (European Life Sciences Infrastructure for Biological Information) to projekt koordynujący łączenie wszystkich danych badawczych z nauk przyrodniczych, które generowane są w europejskich ośrodkach badawczych z The European Bioinformatics Institute. Do tej pory z tej bazy skorzystano 110 milionów razy. Czy polskie ośrodki naukowe dołączą do tej wymiany?
O ile w dyskusji o korzyściach płynących z nauk humanistycznych i społecznych niełatwo pokazać bezpośrednie efekty, jakie badania w ich zakresie wywierają na codzienne życie, o tyle argumenty o przydatności nauk przyrodniczych odnoszą się do niekończących się statystyk i danych (to z pewnością jeden z problemów łączących się z dzisiejszym niedocenianiem humanistyki jako tej, w której nie da się wszystkiego obliczyć i udowodnić). Wolny dostęp do przyrodniczych danych badawczych sprzyja chociażby lepszemu zrozumieniu genomów roślin, co pozwala zidentyfikować gatunki odporne na suszę, sól czy szkodniki. Pomocny byłby również w poznaniu wzorów genów aktywnych w różnych rodzajach raka lub śledzeniu drogi przenoszenia się chorób (takich jak na przykład gronkowiec złocisty oporny na metycylinę) poprzez wykrycie niewielkich zmian w sekwencjach DNA.
Powyższe przykłady mogą brzmieć abstrakcyjnie dla przyrodniczego laika, ale korzyści z udostępniania takich danych bywają bardziej pragmatyczne. Badania w naukach przyrodniczych opierają się na ogromnych zbiorach informacji. Ich generowanie jest nie tylko kosztowne, ale również czasochłonne. Ponowne wykorzystanie danych oszczędza czas i skutkuje szybszymi zmianami w nauce, często bezpośrednio wpływającymi na nasze życie.
Dodatkowo magazynowane w tym projekcie dane zostały zgromadzone dzięki pieniądzom publicznym. Każde badanie opierające się na wygenerowanych już danych jest finansową korzyścią dla wszystkich europejskich podatników.
Choć Polska nie jest członkiem ELIXIR* (tak jak i wielu innych infrastruktur badawczych ESFRI), to polscy badacze mają dostęp do infrastruktury ELIXIR. Jest otwarta i wolna dla wszystkich. Zatem – do dzieła!
Dowiedz się więcej wchodząc na stronę internetową projektu.
*Instytut Biochemii i Biofizyki PAN w Warszawie ma zostać polskim ośrodkiem projektu ELIXIR. To przedsięwzięcie umieszczone na Polskiej Mapie Drogowej Infrastruktury Badawczej jest w fazie przygotowawczej.
Projekt prezentował Andrew Smith podczas konferencji „Open Access to Research Data as a Driver for Open Science” w Atenach (15-16.01.2015), w której Biblioteka Otwartej Nauki miała przyjemność uczestniczyć. Prezentację można obejrzeć lub posłuchać.
Konferencja była podsumowaniem projektu RECODE i wypracowanych w jego trakcie rekomendacji dla grantodawców, instytucji badawczych, menadżerów danych oraz wydawców związanych z otwartością danych badawczych.
